ห้องน้ำ

All-gender restroom

ห้องน้ำถือเป็นคำกล่าวอ้างแรกๆ เมื่อพูดถึงชุดความคิด หรือมายเซ็ตที่ไม่เปิดใจยอมรับบุคคลข้ามเพศ เพราะถ้าสังเกตจากตัวอย่างง่ายๆ ไม่ใช่คนข้ามเพศทุกคนจะต้องข้ามตัวเองจากชายเป็นหญิงอย่างสมบูรณ์ เพื่อให้เพศสรีระดูเหมือนผู้หญิงให้ได้มากที่สุด แต่ทุกคนมีความหลากหลายและงดงามที่แตกต่างกัน ห้องน้ำจึงเป็นพื้นที่ที่มักจะยกมากล่าวอ้าง เพื่อเลือกปฏิบัติพวกเรา ถึงแม้ว่าสำนึกทางเพศของเราคือผู้หญิง แต่เราก็มักจะพบกรณีที่ผู้หญิงถูกกีดกันไม่ให้เข้าห้องน้ำผู้หญิงอยู่เนื่อง ๆ

จากงานสำรวจของ National Center for Transgender Equality ในประเทศสหรัฐอเมริกา ปี 2015 ที่สอบถามประสบการณ์การใช้ห้องน้ำสาธารณะจากกลุ่มคนข้ามเพศ (transgender) พบว่า ในกลุ่มตัวอย่าง 27,715 คน มีกว่า 12% ที่เคยโดนคุกคามทางวาจา 1% เคยโดนคุกคามทางกาย และมีถึง 9% ที่เคยโดนปฏิเสธไม่ให้เข้าห้องน้ำในปีที่ผ่านมาด้วยเหตุนี้จึงมีข้อเสนอจากภาคประชาสังคมและประชาชน ที่มีความหลากหลายทางเพศจำนวนหนึ่งว่า พื้นที่สาธารณะต้องจัดอำนวยความสะดวกในสถานที่ให้เป็นมิตรต่อคนที่มีความหลากหลายทางเพศ นั่นจึงเป็นที่มีของแนวคิด “All-gender restroom” ห้องน้ำที่ไม่ใช่ของผู้หญิง ไม่ใช่ของผู้ชาย แต่เป็นห้องน้ำของคนทุกๆ อัตลักษณ์ทางเพศ เพื่อผสานความรู้สึกปลอดภัย และไม่ถูกกีดกันในพื้นที่สาธารณะ

ฝั่งที่สนับสนุนห้องน้ำ All-gender restroom มองว่า นอกจากห้องน้ำจะเอื้อให้คนทุกเพศใช้งานได้อย่างสบายใจ ห้องน้ำยังเป็นประโยชน์กับผู้ปกครอง หรือพี่เลี้ยง ที่ต้องเข้าไปประกบกับลูก หรือผู้สูงวัยต่างเพศ ไม่เพียงเท่านั้น มีงานวิจัยเสนอด้วยว่าห้องน้ำ All-gender restroom จะช่วยลดเวลาการรอเข้าห้องน้ำของผู้หญิงลง

ถึงแม้ว่าเรื่องนี้จะยังเป็นข้อเสนอที่ไม่อยู่ในวงกว้างของประเทศไทย แต่ก็มีหลายๆ กลุ่มอัตลักษณ์ทางเพศที่สำงานประเด็นสิทธิ LGBTQIANs+ ในไทยเห็นด้วยสำหรับห้องน้ำของคนทุกเพศ เพื่อลดการอคติ ตีตรา และตั้งคำถามว่า เกิดเป็นผู้ชายแต่ทำไมเข้าห้องน้ำผู้หญิง นั่นเป็นเพียงข้ออ้างที่ตื้นเขินมาก เพราะความหลากหลายทางเพศในสังคมไทยกว้างขวางมาก การเลือกเพศสภาพก็ไม่ได้จบแค่การเป็นคนข้ามเพศ แต่ทุกคนสามารถมีรสนิยมทางเพศ อัตลักษณ์ทางเพศ และการแสดงออกทางเพศที่แตกต่างกัน “ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคลล้วน ๆ”

ข้อเสนอ All-gender restroom จึงเป็นการผลักดันที่น่าท้าทายในสังคมไทย ถ้าบริษัท ตึกรามบ้านช่องที่ไหนใส่ใจในความหลากหลายทางเพศ ในอนาคต All-gender restroom จะต้องเป็นที่พูดถึงมากขึ้นเรื่อยๆ หากสาวๆ ท่านใดสนใจอยากมีส่วนร่วมผลักดันประเด็นนี้ ถ้ามีการผลักดัน ทางผู้เขียนจะนำมาแจ้งให้ทราบในเว็บไซต์ของเราอย่างแน่นอนค่ะ งานนี้ไม่ใช่เพื่อใคร แต่เพื่อความเท่าเทียมและความปลอดภัยในสิทธิเนื้อตัวร่างกายของพวกเราเอง

อ้างอิงจาก:

รู้จักกับแนวคิด all-gender restroom ห้องน้ำสำหรับทุกเพศ และต้นแบบที่น่าสนใจของห้องน้ำนี้ โดย PRATCHAYAPOL LERTWICHA
U.S. transgender people harassed in public restrooms: landmark survey by Daniel Trotta
The gender-neutral bathroom: a new frame and some nudges by Alexandru Marcoci