Sisterhood

[เมื่อกฎหมายกลบความจริง: เบื้องหลังการค้าประเวณีกับความล้มเหลวในการขจัดการค้ามนุษย์ในไทย]

📍 วันรณรงค์ต่อต้านการค้ามนุษย์

วันที่ 5 มิถุนายนของทุกปี คือวันสำคัญที่ทั่วโลกยกขึ้นเพื่อสร้างการตระหนักรู้เรื่อง “การต่อต้านการค้ามนุษย์” หรือ World Day Against Human Trafficking in Persons ซึ่งมีที่มาจากความพยายามระหว่างประเทศในการผลักดันอนุสัญญาว่าด้วยการต่อต้านการค้ามนุษย์ในรูปแบบต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการบังคับใช้แรงงาน การค้าประเวณี การแสวงหาประโยชน์ทางเพศ หรือการเอาเปรียบในรูปแบบที่ซับซ้อนผ่านเทคโนโลยี ในบริบทของประเทศไทย วันดังกล่าวควรเป็นโอกาสในการสะท้อนภาพความจริง และตั้งคำถามเชิงโครงสร้างต่อระบบที่ปล่อยให้การค้ามนุษย์ดำรงอยู่ภายใต้ความเงียบ

🥲ประเทศไทยใน TIP Report ปี 2567 และสถิติการค้ามนุษย์
ในปี 2567

ประเทศไทยยังคงอยู่ในระดับ Tier 2 จากรายงาน TIP Report ของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ หมายถึง แม้ประเทศไทยจะแสดงความพยายามในการขจัดการค้ามนุษย์ แต่ยังไม่สามารถบรรลุมาตรฐานขั้นต่ำได้ ในปีนี้มีคดีเกี่ยวกับการค้ามนุษย์ 379 คดี เพิ่มขึ้นจาก 315 คดีในปีก่อน และมีผู้เสียหายจากการค้ามนุษย์รวม 598 คน โดยส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการแสวงหาประโยชน์จากการค้าประเวณี สถิติเหล่านี้ไม่ได้เพียงสะท้อนตัวเลข แต่เผยให้เห็นถึงปัญหาเชิงโครงสร้างที่ซ่อนเร้นภายใต้ระบบกฎหมายและการบังคับใช้ที่ยังไม่ตอบโจทย์

🍊เมื่อกฎหมายที่อ้างว่า ‘ป้องกัน’ กลับกลายเป็นเครื่องมือ ‘กลบ’ การค้ามนุษย์

พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี พ.ศ. 2539 แสดงออกว่าเป็นกฎหมายเพื่อคุ้มครองและควบคุม แต่ในอีกด้านหนึ่งกลับเป็นเครื่องมือที่ทำให้ “สถานประกอบการ” และ “บุคคลที่สาม” ซึ่งแสวงหาผลประโยชน์จากบริการทางเพศหลุดพ้นจากการเข้าข่ายค้ามนุษย์อย่างเป็นระบบ เนื่องจากกฎหมายฉบับนี้อยู่ภายใต้การบังคับใช้ของตำรวจ ไม่ใช่กองค้ามนุษย์ (ปคม.) จึงเกิดความย้อนแย้งอย่างรุนแรง หน่วยงานที่รับผิดชอบด้านการค้ามนุษย์โดยตรงไม่สามารถแทรกแซงคดีที่เกี่ยวกับการค้าประเวณีได้โดยอัตโนมัติ ทำให้ “แรงงานบริการ” กลายเป็นผู้รับโทษ ขณะที่นายทุนและผู้แสวงหาประโยชน์กลับอยู่นอกขอบเขตของความผิด

กฎหมายที่ลงโทษเฉพาะผู้เปราะบางและไม่แตะโครงสร้างอำนาจ
ด้วยลักษณะของกฎหมายฉบับนี้ที่เน้นลงโทษผู้ให้บริการ ผู้ชักชวน หรือผู้ที่ “ยินยอม” ทำงานบริการทางเพศ จึงกลายเป็นเครื่องมือที่ตีตรา “คนตัวเล็ก” และส่งผลให้ผู้ให้บริการทางเพศตกอยู่ในความเปราะบางทางกฎหมาย ไม่สามารถเข้าถึงสิทธิ ไม่สามารถร้องเรียนการถูกแสวงหาประโยชน์ และถูกเลือกปฏิบัติซ้ำซ้อนทั้งจากสังคมและรัฐ การเลือกปฏิบัติที่ซ่อนอยู่ภายใต้กฎหมายนี้คืออุปสรรคสำคัญในการแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์อย่างแท้จริง เพราะมันทำให้การแสวงหาผลประโยชน์ที่เป็นระบบไม่สามารถถูกนำเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมได้

🍊หากแรงงานบริการทางเพศได้รับการคุ้มครอง สถานการณ์จะเปลี่ยนไป

หากประเทศไทยมีกฎหมายที่ให้การคุ้มครองผู้ให้บริการทางเพศอย่างเป็นทางการ เช่น ให้สามารถจดทะเบียนแรงงาน มีสัญญาการทำงาน และช่องทางร้องเรียนที่ปลอดภัย จะช่วยแยกแยะได้ว่าใครคือ “แรงงานโดยสมัครใจ” และใครคือ “เหยื่อการค้ามนุษย์” ตัวอย่างจากประเทศนิวซีแลนด์ เยอรมนี หรือแม้แต่บางรัฐในออสเตรเลีย แสดงให้เห็นว่าเมื่อแรงงานทางเพศมีสิทธิในระบบ ก็จะสามารถลดช่องทางการแสวงหาประโยชน์ที่ผิดกฎหมายได้อย่างชัดเจน การคุ้มครองจึงไม่ใช่แค่เรื่องสิทธิ แต่มันคือกลไกป้องกันการค้ามนุษย์ที่มีประสิทธิภาพที่สุด

ข้อเสนอแนะเพื่อปลดล็อกความย้อนแย้งของกฎหมาย

เพื่อให้ประเทศไทยสามารถยกระดับจาก Tier 2 และจัดการกับปัญหาการค้ามนุษย์ได้อย่างเป็นระบบ รัฐควร: (1) ยกเลิก พ.ร.บ. ป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี พ.ศ. 2539, (2) จัดทำกฎหมายใหม่ที่รับรองอาชีพบริการทางเพศในลักษณะแรงงานที่มีสิทธิ, (3) โอนคดีค้าประเวณีที่มีลักษณะบังคับ ขู่เข็ญ หรือควบคุม ให้เป็นอำนาจสอบสวนของ ปคม., และ (4) จัดตั้งกลไกกลางเพื่อดูแลสถานบริการแบบโปร่งใสและยึดหลักสิทธิมนุษยชน การปลดล็อกกฎหมายนี้คือจุดเปลี่ยนที่จะทำให้ประเทศไทยไม่ใช่เพียงแค่ “มีความพยายาม” แต่เป็นประเทศที่มีความกล้าหาญในการเผชิญหน้ากับโครงสร้างการแสวงหาประโยชน์เชิงระบบอย่างแท้จริง

#วันต่อต้านการค้ามนุษย์ #บริการทางเพศไม่ใช่อาชญากรรม #ปลดล็อกแรงงานบริการ #สิทธิมนุษยชน #ค้ามนุษย์ #ThailandTIPReport #SexWorkIsWork #ปฏิรูปกฎหมายเพื่อความเป็นธรรม #สสครูธัญ #พรรคประชาชน

ดูน้อยลง

[ขอทานข้ามชาติเครือข่ายของการค้ามนุษย์ — คณะกรรมาธิการฯ รับเรื่องร้องเรียน]

คณะกรรมาธิการกิจการเด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ กลุ่มชาติพันธุ์ และผู้มีความหลากหลายทางเพศ สภาผู้แทนราษฎร ได้รับเรื่องร้องเรียนจาก ภัณฑิล น่วมเจิม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เขตคลองเตย-วัฒนา เกี่ยวกับ ปัญหาขอทานต่างด้าว ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ซึ่งกลายเป็นปัญหาที่เชื่อมโยงกับ ขบวนการค้ามนุษย์ และละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างน่ากังวล

🍊ปัญหาที่ไม่จบสิ้น แม้มีการจับกุมเป็นระยะ

แม้จะมีการจับกุมขอทานต่างด้าวเป็นระยะในช่วงหลายปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะในเขตเศรษฐกิจสำคัญ เช่น ถนนสุขุมวิท สยาม หรืออนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ แต่สภาพการณ์กลับวนลูปเดิม — ขอกันอยู่ไม่นานก็กลับมาใหม่อีกครั้ง

สื่อหลายสำนัก เช่น ไทยพีบีเอส รายงานตรงกันว่า มีการตั้งข้อสังเกตถึงขบวนการที่นำคนขอทานจากประเทศเพื่อนบ้านเข้ามาในประเทศไทย โดยบางรายถือวีซ่านักเรียนหรือนักท่องเที่ยว แต่กลับมาทำกิจกรรมขอทานบนท้องถนน มีความเป็นไปได้ว่าอยู่ภายใต้การควบคุมของกลุ่มนายหน้า หรือขบวนการค้ามนุษย์ ซึ่งถือเป็นความผิดทั้งตามกฎหมายและศีลธรรม

🍊บทบาทของหน่วยงานรัฐ: ปลายทางหรือแค่ชั่วคราว

กรุงเทพมหานคร โดยฝ่ายเทศกิจมีการออกตรวจและจับกุมขอทานต่างด้าวเป็นระยะ มีการส่งต่อผู้กระทำผิดให้กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ดำเนินการตามขั้นตอน เช่น ส่งกลับประเทศ หรือฟื้นฟูอาชีพในบางกรณี

ข่าวไทยรัฐ ได้รายงานถึงกรณีที่มีการจับกุมแล้วปล่อยตัวอย่างรวดเร็ว และมีการกลับมาขอทานซ้ำในพื้นที่เดิม สะท้อนว่ามาตรการที่ใช้ยังไม่เพียงพอจะหยุดปัญหานี้ได้จริง

🍊ประเด็นสะท้อน: การจัดการที่ไม่ยั่งยืน

คณะกรรมาธิการฯ มองว่า ปัญหานี้สะท้อนถึงจุดอ่อนของการทำงานเชิงระบบของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งยังเน้น “การจัดการตามกระแสข่าว” มากกว่าการสร้างมาตรการเชิงป้องกันและฟื้นฟูอย่างยั่งยืน จึงมีมติให้ส่งหนังสือสอบถามประเด็นดังกล่าวต่อ กรุงเทพมหานคร กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ในระบบติดตามผู้ที่เคยถูกจับกุม ฐานข้อมูลที่เชื่อมโยงระหว่างหน่วยงาน การเจรจาความร่วมมือระหว่างประเทศ เป็นต้น

#สสครูธัญ #พรรคประชาชน #ประชุมสภา #ค้ามนุษย์ #ขอทานต่างด้าว #กรุงเทพมหานคร

ดูน้อยลง

Trending Now